Papa Franja preminuo je u 88. godini, nakon 12 godina službe kao poglavar Rimokatoličke crkve. Njegova smrt označila je početak procesa izbora novog pape, koji se može smatrati jednim od najvažnijih događaja unutar Katoličke crkve, a koji se odvija prema vekovima starim pravilima. Rimokatolička crkva, sa oko 1,4 milijarde vernika širom sveta, sada se suočava sa izazovom odabira novog vođe.
Papa predstavlja ključni autoritet za katolike, smatrajući se naslednikom Svetog Petra, jednog od Hristovih apostola. Njegova uloga nadmašuje samo duhovno vođstvo; papa je i simbol jedinstva unutar crkve. Iako se mnogi vernici oslanjaju na Bibliju, papina učenja su od suštinskog značaja za formulisanje verovanja i praksi crkve. S obzirom na to da je polovinu svih hrišćana u svetu čini rimokatolička zajednica, papin autoritet nije priznat u drugim granama hrišćanstva, poput protestanata i pravoslavaca.
Papa živi u Vatikanu, najmanjoj nezavisnoj državi na svetu, koja se nalazi u Rimu. Iako ne prima platu, svi njegovi troškovi su pokriveni od strane Vatikana, što uključuje životne troškove i putovanja. Smrt pape Franje pokrenula je proceduru izbora novog poglavara, koja se vrši od strane najviših crkvenih zvaničnika, tj. Kardinalskog zbora. Svi kardinali su muškarci koje je imenovao prethodni papa, a većina njih su zaređeni biskupi.
Trenutno postoji 252 katolička kardinala, od kojih 138 ima pravo glasa na izborima za novog papu. Ostali kardinali, stariji od 80 godina, ne mogu glasati, ali mogu učestvovati u diskusijama. Kada papa umre ili se povuče, kao što je to bio slučaj sa Benediktom XVI, kardinali se okupljaju u Vatikanu na zasedanje poznato kao konklava.
Tokom perioda između papine smrti i izbora novog poglavara, Kardinalski kolegijum preuzima odgovornost za upravljanje Crkvom. Izbor novog pape se odvija u strogoj tajnosti u Sikstinskoj kapeli, a kardinali glasaju dok ne postignu dogovor o novom papi. Ovaj proces može potrajati danima, a u prošlosti su konklave trajale nedeljama ili mesecima. Napredak izbora označava dim koji izlazi iz ložišta u kapeli: crni dim označava neuspeh, dok beli dim signalizira da je novi papa izabran.
Kada se pojavi beli dim, novi papa se obično pojavljuje na balkonu iznad Trga Svetog Petra u roku od jednog sata. Najviši kardinal učesnik konklave izgovara latinske reči „Habemus Papam“ – „Imamo papu“, nakon čega objavljuje ime novog pape, koje on bira za vreme svog pontifikata. Na primer, papa Franja, rođen kao Horhe Mario Bergoljo, izabrao je ime Franja u čast Svetog Franje Asiškog.
U teoriji, svaki rimokatolički muškarac može biti izabran za papu, ali u praksi, kardinali obično biraju nekoga iz svojih redova. Kada je 2013. godine izabran papa Franja, postao je prvi pontif iz Južne Amerike, regiona koji obuhvata oko 28% svetskih katolika. Ipak, istorija pokazuje da su kardinali skloniji da biraju Evropljanina, posebno Italijana, s obzirom na to da je od 266 do sada izabranih papa čak 217 njih bilo iz Italije.
Izbor novog pape predstavlja ključni trenutak ne samo za Katoličku crkvu već i za sve njene vernike širom sveta. Očekuje se da će proces izbora biti praćen pažnjom i nadom za budućnost crkve, koja se suočava s brojnim izazovima u savremenom svetu.
