U Srbiji se trenutno suočavamo sa ozbiljnim problemom masovnog uginuća pčela, koje je rezultiralo drastičnim smanjenjem broja pčelinjih društava. Prema rečima Rodoljuba Živadinovića, predsednika Saveza pčelarskih organizacija Srbije, procene pokazuju da je u nekim opštinama od 70 do 90% pčela uginuće. Za razliku od ranijih slučajeva kada su uzroci bili vezani za trovanje izazvano nemarnim poljoprivrednicima, sada se smatra da su uzroci prirodne prirode.
Jedan od glavnih uzroka ovog problema je prošlogodišnja suša, koja je dovela do nedostatka polena, što je rezultiralo slabijom ishranom pčela tokom perioda odgajanja zimskih pčela. Živadinović navodi da se jedan zajednica pčela sastoji od 20.000 do 50.000 jedinki, a gubitak ovog broja može imati ozbiljne posledice po pčelarstvo u Srbiji.
Pčelari su takođe doprineli ovoj situaciji, jer su neki od njih pretrpeli različite gubitke. Na primer, jednom pčelaru je preostalo samo nekoliko pčela od 365 košnica, dok je u Apatinu uginulo oko 15% pčelinjih društava. Ipak, nedostatak polena ostaje glavni uzrok uginuća, jer su manja područja u dolinama reka, gde je bilo više vlage, ipak dala određene količine polena.
Visoke temperature i nedostatak vlage dodatno su pogoršali situaciju, jer su pčele bile slabo ishranjene, što je dovelo do opadanja imuniteta i povećanja sklonosti virusnim bolestima. Prema rečima Živadinovića, u svakoj košnici može biti prisutno više od dvadeset vrsta virusa, od kojih su najmanje dve do tri vrste u svakoj košnici. Čak i kada su pčelari uspeli da suzbiju smrtonosnog parazita varou, mnoge pčele su i dalje stradale, što ukazuje na to da je loša ishrana ključni faktor u ovim problemima.
U poređenju sa situacijom u Srbiji, slični problemi se javljaju i u Mađarskoj, dok su u Sjedinjenim Američkim Državama gubici još veći, gde je do sada stradalo 62% društava. Problem uginuća pčela u Americi traje još od 2006. godine, a svake godine gubi se najmanje 30% pčelinjih društava, uprkos investicijama u istraživanja koja nisu uspela da otkriju uzrok.
Živadinović naglašava važnost ishrane pčela tokom leta, jer one žive samo nekoliko nedelja. U avgustu i septembru, kada se odgajaju zimske pčele, pčelari bi trebalo da ih presele na područja bogatija polenom ili da ih dohrane zamenama polena, što bi im omogućilo jači imunitet prema bolestima.
Pored pčelara, uginuće pčela će imati i šire posledice na poljoprivredu, jer će se smanjiti oprašivanje. Ukoliko pčelari ne obnove svoja društva, proizvodnja meda će biti ugrožena, posebno zbog uvoza falsifikovanog meda, čije cene su znatno niže od domaćih.
Na kraju, stručnjaci upozoravaju da gubitak pčela ne pogađa samo pčelare i potrošače meda, već i sve ljude, jer se procenjuje da jedna trećina hrane na planeti zavisi od oprašivanja pčela. Ako se ovaj trend nastavi, posledice će biti dalekosežne i mogu uticati na globalnu proizvodnju hrane. U svetlu ovih informacija, važno je da se preduzmu mere za zaštitu pčela i očuvanje ovog vitalnog dela ekosistema.
