Pre tačno 11 godina, 19. aprila 2013. godine, u Briselu je postignut Briselski sporazum koji je trebao da označi veliki korak ka normalizaciji odnosa između Beograda i Prištine. Međutim, više od deceniju kasnije, ova normalizacija nije u potpunosti ostvarena, sa najvećim kamenom spoticanja u formiranju Zajednice srpskih opština.

Prvi Briselski sporazum fokusirao se na pitanja poput telekomunikacija i energetike, ali i na formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom. Iako je sporazum bio korak napred, nedostajala je transparentnost i odgovornost u vezi sa njegovom implementacijom, što je istakla Branka Latinović, predsednica Foruma za međunarodne odnose.

Neki od ključnih postignuća sporazuma odnosili su se na integraciju policije i sudskih vlasti na severu Kosova u kosovski sistem, ali i na obavezu da se formira Zajednica srpskih opština. Međutim, ova Zajednica nikada nije zaista formirana, što opisuje politikolog Ognjen Gogić kao praznu ljušturu bez suštine.

Odnosi između Beograda i Prištine su dostigli nisku tačku, posebno nakon odluke Prištine da zabrani upotrebu dinara na Kosovu i Metohiji. Ovo je dovelo do poteškoća za Srbe na Kosovu koji primaju primanja u dinarima. Iako je Priština dobila neke ustupke, poput vizne liberalizacije, od Evropske unije, odnosi su i dalje napeti.

Iako su pregovarači sporazuma iz 2013. godine, poput Ivice Dačića i Hašima Tačija, bili predloženi za Nobelovu nagradu za mir, danas se situacija promenila. Dok se Hašim Tači suočava sa suđenjem pred haškim tribunalom, Ivica Dačić je i dalje aktivan u politici, a Ketrin Ešton je izdala memoare posvećene pregovorima i Briselskom sporazumu.

Iako je Briselski sporazum bio važan korak na putu ka normalizaciji odnosa između Beograda i Prištine, njegova implementacija ostavlja mnogo toga željenog. Sa neformiranjem Zajednice srpskih opština kao ključnog elementa sporazuma, odnosi između dve strane i dalje ostaju na tankom ledu. Sve ovo ukazuje na to da je potrebno nastaviti sa dijalogom i radom na ostvarenju svih obaveza iz sporazuma radi trajne stabilizacije regiona.