Operacija NATO-a na Kosovu bila je krajnja opcija
Vašington/Beograd – U povodu dvadeset pet godina od intervencije NATO-a u do tada Saveznoj Republici Jugoslaviji, Američka misija pri OEBS-u istaknula je da je vojna akcija bila krajnja opcija kako bi se okončala humanitarna kriza na Kosovu. Misija je u saopštenju istakla da su sve diplomatske mogućnosti bile iscrpljene kako bi se zaustavila brutalna kampanja etničkog čišćenja Miloševićevog režima, što je dovelo do potrebe za vojnom intervencijom NATO-a.
Takođe, Američka otpravnica poslova pri OEBS-u, Ketrin Braker, istakla je da je budućnost Zapadnog Balkana u normalizaciji odnosa Srbije i Kosova, uz međusobno priznanje. Ona je podržala dijalog posredovan od strane Evropske unije kao jedini put ka budućnosti koju građani Kosova i Srbije zaslužuju.
Četvrt veka nakon NATO intervencije na Kosovu, tačan broj žrtava i dalje je nepoznat. Prema zajedničkom bilansu nevladinih organizacija, ukupno je poginulo 754 ljudi, od kojih su 454 civlana i 300 pripadnika oružanih snaga. Nakon sporazuma u Kumanovu 1999. godine, Kosovo se našlo pod upravom administracije UN-a, uz prisustvo trupa KFOR-a.
Srbija i Kosovo, koje je proglasilo nezavisnost 2008. godine, trenutno se nalaze u limbu dijaloga o normalizaciji odnosa, uz izostanak ozbiljnih inicijativa za pomirenje. General Đampjero Romano istakao je da NATO podržava proces normalizacije odnosa Beograda i Prištine. Takođe, naglasio je da NATO nastavlja da podržava Srbiju kao vojno neutralnu zemlju, koja je takođe članica „Partnerstva za mir“.
U bliskoj prošlosti, Srbija je bila domaćin vežbi „Platinasti vuk“ u saradnji sa Oružanim snagama Sjedinjenih Država. Vlada Srbije suspendovala je moratorijum na održavanje vojnih vežbi međunarodnog karaktera 2023. godine, kako bi se održale vežbe sa američkim vojnicima.
NATO intervencija na Kosovu ostavila je trajne posledice na region, ali i postavila temelje za budućnost Zapadnog Balkana. Dok se suočavaju sa izazovima pomirenja i normalizacije odnosa, Srbija i Kosovo mogu računati na podršku NATO-a i međunarodne zajednice u procesu postizanja trajne bezbednosti i stabilnosti u regionu.
