Vašington — Neki od najviše rangiranih republikanskih i demokratskih lidera u Kongresu uputili su zajedničko pismo američkom državnom sekretaru Marku Rubiju, povodom dešavanja u Bosni i Hercegovini (BiH). Senator Ričard Durbin, jedan od potpisnika pisma, naveo je za Glas Amerike da mu je bilo drago što je, prilikom posjete BiH sa bivšim senatorom Benom Kardinom, vidio napredak postignut nakon rata. „Ali dok je Dejtonski sporazum donio kraj tom užasnom konfliktu, tu su još uvijek zabrinjavajući remetioci poput Milorada Dodika. Njegova agenda za poništavanje teško uspostavljenog mira ne smije prevladati“, naveo je Durbin.
Dugogodišnji član Predstavničkog doma Kongresa SAD, republikanac Majk Tarner, oglasio se u četvrtak povodom postupaka Milorada Dodika, navodeći da predsjednik Republike Srpske pokušava srušiti Dejtonski mirovni sporazum i potkopati 30 godina krhkog mira u BiH. „Sada se okreće Vladimiru Putinu da dodatno destabilizuje region – prkoseći pravosudnom procesu i prijeteći otcjepljenjem Republike Srpske od BiH“, naveo je Tarner na Eksu. „Nećemo im dozvoliti da uspiju“, napisao je Tarner, napominjući da je šef američke delegacije u Parlamentarnoj skupštini NATO-a. „Obaveza je SAD i naših saveznika da unaprijedimo mir i stabilnost u BiH.“
Durbin i ostali potpisnici su u pismu Rubiju izrazili zabrinutost zbog, kako su naveli, “nedavnih postupaka lidera entiteta Republika Srpska, Milorada Dodika, koji se godina bavi secesionističkim djelovanjem, izazivajući državne institucije u BiH, potkopavajući Dejtonski sporazum i ugrožavajući teritorijalni integritet i etno-socijalnu koheziju u zemlji”. Oni su naveli da su Sjedinjene Države kao odgovor na ovo djelovanje, uključujući i za vrijeme prve Trumpove administracije, uvele sankcije Dodiku, kao i pojedincima i entitetima koji su mu pomagali u njegovim secesionističkim djelima.
Dodali su da je Ustavni sud BiH osudio Dodika na godinu dana zatvora i zabranio mu bavljenje politikom na šest godina, kao posljedicu njegove odluke da sprovodi neustavne zakone koji odbacuju nadležnost Ustavnog suda i Visokog predstavnika. U pismu ističu i da je Dodik poslije toga obećao da će ignorisati presudu i nastaviti sa svojim separatističkim planom, što ga je navelo da preduzme korake ka potencijalnoj secesiji Republike Srpske od BiH.
Sekrataru Rubiju objasnili su da su Dodik i njegovi saveznici nedavno eskalirali secesionističku krizu koju su sami stvorili. “Narodna skupština Republike Srpske usvojila je, a Dodik implementirao, dva nova neustavna zakona kojima je cilj zabraniti funkcionisanje bezbjednosnih i pravosudnih institucija na državnom nivou u Republici Srpskoj. Entitetskim institucijama Republike Srpske naređeno je da silom zaustave i spriječe zakonito djelovanje i rad državnih institucija BiH u granicama Republike Srpske.“
U pismu su apelovali na administraciju Donalda Trampa da proširi ciljane sankcije protiv Dodika i njegovih pomagača, poveća diplomatski angažman sa BiH i blisko koordinira sa evropskim saveznicima. „Sigurnost, stabilnost i ekonomski prosperitet BiH i dalje su od vitalnog značaja za interese Sjedinjenih Država na Zapadnom Balkanu“, stoji u zaključku pisma.
U srijedu je na mreži Eks još jedan član Predstavničkog doma, republikanac Džo Vilson, napisao da „korumpirani Milorad Dodik, kojeg su SAD sankcionisale, te ratni zločinac (Vladimir) Putin prijete da će srušiti Dejtonski mirovni sporazum i destabilizovati BiH“. Vilson je dodao da je državni sekretar Rubio u pravu i da „se tome moramo suprotstaviti i spriječiti da se istorija ponovi.“ Ujedinjene nacije su takođe izrazile zabrinutost zbog trenutne situacije u BiH, pozivajući političke lidere da podrže i omoguće rad državnih institucija kako bi se konsolidovao mir i osigurala stabilnost širom BiH.
