Danas se navršava 69 godina od smrti Alana Tjuringa, britanskog matematičara, logičara i pionira računarstva. Rođen u Londonu 23. juna 1912. godine, Tjuring je tokom svoje karijere postao jedan od najznačajnijih naučnika 20. veka. Poznat je po svom ključnom doprinosu u oblastima teorije izračunljivosti i veštačke inteligencije.

Tokom Drugog svetskog rata, Tjuring je bio ključni član britanskog tima koji je radio na dešifrovanju nemačke šifre „Enigma“. Njegova genijalnost i matematičke veštine bile su od velike važnosti u otkrivanju tajnih poruka nacističkih vojnika. Uprkos svojim herojskim delima tokom rata, Tjuring je patio zbog svoje seksualne orijentacije. Osuđen je 1952. godine za „protivprirodnu delatnost“ i podvrgnut hemijskoj kastraciji, što je imalo teške posledice na njegovo mentalno zdravlje i dovelo je do njegove prerane smrti 1954. godine.

Mnogo godina kasnije, 2013. godine, Alan Tjuring je posthumno pomilovan i priznat kao heroj svoje zemlje. Osuda za „teško nedolično ponašanje“ je povučena, a kraljica Elizabeta II je posthumno pomilovala Tjuringa, čineći ga tek četvrtom osobom od 1945. godine koja je dobila kraljevsko pomilovanje u Ujedinjenom Kraljevstvu.

„Enigma“ je elektromehanički uređaj koji je korišćen u nemačkoj vojsci tokom Drugog svetskog rata za šifrovanje komunikacije. Iako se smatra da su britanski stručnjaci uspeli da razbiju šifre sa „Enigme“, prvi koji su to uradili bili su Poljaci pod vođstvom Marijana Rajevskog 1932. godine. Poljaci su rekonstruisali mašinu i počeli sa radom na razbijanju nemačke šifre, ali nisu imali uvid u nemačka podešavanja koja su se menjala svakih 29 dana.

Nakon nemačkog napada na Poljsku, Rajevski je prebegao u Francusku, a zatim u Britaniju, gde su britanski stručnjaci u Blečli parku nastavili rad na razbijanju nemačke šifre. Alan Tjuring je bio vođa tima koji je uspeo da zarobi nekoliko uređaja „Enigma“, što je pomoglo da se do kraja rata potpuno provali u nemački sistem kriptozaštite.

Njegova hrabrost tokom rata i izuzetne matematičke veštine obeležile su život Alana Tjuringa, ali je njegova patnja zbog tretmana zbog seksualne orijentacije ostala kao mračna senka njegovog herojskog podviga. Ipak, njegovo nasleđe kao pionira računarstva, teorije izračunljivosti i veštačke inteligencije nastavlja da inspiriše naučnike i istraživače širom sveta.