Prosečna plata u Srbiji ponovo je premašila simboličnu granicu od 100.000 dinara u novembru prošle godine, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (RZS). Ova plata iznosi 100.738 dinara, što predstavlja realan rast od 7,4% u odnosu na isti mesec prethodne godine. Ovaj rast se dogodio nakon što je plata prešla granicu od 90.000 dinara u decembru 2023. godine, a od tada nije silazila ispod 95.000 dinara.
Inflacija je u ovom periodu takođe imala značajan uticaj, počevši od 8% u novembru 2023. godine, pa se smanjila na 3,8% u junu, da bi se zatim povećala na 4,3% u novembru i decembru. U prva 11 meseci 2024. godine, prosečan zaposleni u Srbiji zaradio je 132.500 dinara više nego u istom periodu prethodne godine, što je rast od 14%.
Međutim, rast plata nije uniforman. Prosečna plata varira među različitim sektorima i geografskim područjima. Na primer, radnici u duvanskoj industriji beleže rast plata od gotovo 24%, dok su zaposleni u putničkim agencijama imali rast od 22%. S druge strane, najlošije su prošli zaposleni u rudarstvu i geološkim istraživanjima, kao i poštari, čije su plate realno manje za 12% do 15%.
Geografski gledano, najviše plate su u beogradskoj opštini Stari grad, gde prosečna plata iznosi 189.274 dinara. U drugim centralnim opštinama, kao što su Novi Sad (116.990 dinara) i Bor (112.834 dinara), plate su znatno niže. Na dnu liste su opštine Preševo, Bojnik i Vlasotince, gde su prosečne plate gotovo tri puta manje nego u Beogradu.
Razlike u platama se takođe javljaju i prema načinu zaposlenja. Prosečna plata za stalno zaposlene iznosi 101.191 dinar, dok su zaposleni koji rade na privremenim i povremenim poslovima (PPS) prosečno zarađivali manje od 60.000 dinara.
U javnom sektoru, prosečna plata iznosi 100.971 dinar, ali zaposleni u republičkoj administraciji zarađuju 11% više, odnosno 112.440 dinara. Zaposleni u državnim preduzećima zarađuju nešto manje (110.526 dinara), dok su plate u javnim komunalnim preduzećima znatno niže (90.644 dinara). Najmanje su plaćeni radnici u lokalnoj samoupravi, gde je prosečna plata oko 85.000 dinara, što je manje od plata zdravstvenih radnika (98.343 dinara) i zaposlenih u kulturi i obrazovanju (95.314 dinara).
Ove statistike ukazuju na sveprisutne nejednakosti u platama u Srbiji, kako po sektorima, tako i po geografskim regijama. Iako je prosečna plata dostigla novu granicu, stvarnost rada u različitim sektorima i opštinama pokazuje da mnogi radnici i dalje nisu adekvatno plaćeni. Izgleda da se razlike u platama ne smanjuju, već se dodatno produbljuju, što može predstavljati izazov za ekonomski razvoj zemlje i životni standard građana.
Kako se situacija s platama i inflacijom dalje razvija, važno je pratiti ove trendove i raditi na stvaranju pravednijeg i ravnomernijeg tržišta rada. Samo tako će se moći postići održiv ekonomski rast i unaprediti uslovi života za sve građane Srbije.
