Mađarska je nedavno najavila povlačenje iz Međunarodnog krivičnog suda (MKS) nakon posete izraelskog premijera Benjamina Netanjahua. Ova odluka je izazvala široku pažnju i različite reakcije u međunarodnoj zajednici. Prema izveštajima, povlačenje Mađarske iz MKS-a dolazi u kontekstu optužnice koja je prošle godine podignuta protiv Netanjahua zbog ratnih zločina počinjenih u Gazi.
U novembru 2022. godine, MKS je izdao poternicu protiv Netanjahua, što je izazvalo oštre reakcije iz Izraela. Izraelske vlasti su odbacile optužbe, tvrdeći da su one politički motivisane i da su rezultat antisemitizma. U zvaničnom saopštenju, izraelska vlada je istakla da je MKS izgubio svaki legitimitet kada je izdao nalog protiv demokratski izabranog lidera koji se bori za pravo na samoodbranu svoje zemlje.
Kao jedan od osnivača MKS-a, Mađarska je teoretski obavezna da uhapsi i preda osobe za koje je izdat sudski nalog. Međutim, premijer Viktor Orban je jasno stavio do znanja da Mađarska neće poštovati presudu, nazvavši je „drskom, ciničnom i potpuno neprihvatljivom“. Ova izjava dodatno oslikava Orbanovu politiku koja se često postavlja u kontrast s odlukama evropskih institucija i međunarodnih organizacija.
Izrael je tradicionalno imao bliske veze sa Mađarskom, a ova odluka dodatno učvršćuje te veze. Orban je poznat po svojoj podršci Izraelu i često kritikuje međunarodne organizacije koje, po njegovom mišljenju, deluju protiv interesa Izraela. Njegova vlada je takođe u prošlosti kritikovana zbog sve većeg autoritarizma i kršenja ljudskih prava, što može biti dodatni motiv za ovakvu odluku o povlačenju iz MKS-a.
Mađarska se u poslednje vreme suočava sa kritikama zbog svojih stavova prema migrantima i izbeglicama, a mnogi analitičari smatraju da Orban koristi ovu situaciju kao način da dodatno učvrsti svoju političku poziciju kod domaće publike. Odluka o povlačenju iz MKS-a može se posmatrati kao deo šire strategije u kojoj Mađarska pokušava da se distancira od međunarodnih pritisaka i da se predstavi kao „čuvar nacionalnih interesa“.
U međunarodnoj zajednici, povlačenje Mađarske iz MKS-a može imati šire posledice. Mnogi smatraju da ovakva odluka može podstaći i druge države da preispitaju svoje članstvo u međunarodnim institucijama, posebno kada se suočavaju s kritikama ili pravnim postupcima. To može dovesti do erozije poverenja u međunarodne pravne mehanizme koji su uspostavljeni da bi se zaštitila ljudska prava i sprečili ratni zločini.
Ova situacija takođe otvara pitanja o efektivnosti MKS-a kao institucije. Dok neki smatraju da je MKS ključan za međunarodnu pravdu, drugi ga vide kao alat koji se koristi u političke svrhe. Odluka Mađarske može podstaći debatu o tome kako se međunarodne institucije koriste i kako mogu biti reformisane kako bi se bolje služile svojim ciljevima.
U zaključku, povlačenje Mađarske iz MKS-a predstavlja značajan korak koji može imati dalekosežne posledice, ne samo za samu Mađarsku, već i za međunarodni sistem pravde u celini. Ova situacija će sigurno biti predmet pažnje i analize u narednim mesecima, kao i u kontekstu šireg geopolitičkog okvira u kojem se nalaze Mađarska i Izrael. Očekuje se da će se debata o ulozi MKS-a i međunarodnih institucija nastaviti, posebno u svetlu aktuelnih globalnih izazova.
