Nove studije otkrivaju staru tajnu: Finski kristali otkrivaju tragove drevnog kontinenta
Najnovija istraživanja pokazuju da su timovi istraživača proučavanjem kristala rijeka u Finskoj otkrili tragove skrivenog komada Zemljine kore iz srca drevnog kontinenta. Kristali, koji su se formirali duboko unutar kore, pružaju naznake o formiranju nekih od najstarijih stijena u Evropi prije 3.75 milijardi godina.
Da bi došli do ovog otkrića, istraživači su koristili tri geokemijska pokazatelja – uran-olovo, lutecijum-hafnijum i kiseonik – kako bi datirali kristale i uporedili njihove karakteristike s drugim drevnim korama. Analiza je otkrila da je dio kore oko 250 miliona godina stariji nego što se ranije mislilo, te da je vjerovatno potekao iz Grenlanda, prema izjavi Univerziteta u Kopenhagenu.
Studija osvjetljava formiranje arheanskih kratona, najstarijih dijelova kontinentalne kore koji su se formirali tokom arheanskog perioda prekambrijske ere, kada je prvi put nastao život. „Razumijevanje formiranja kontinenata pomaže nam razumjeti zašto je naša planeta jedina u Sunčevom sistemu s životom na njoj“, rekao je vodeći autor Andreas Peterson, geohemičar na Univerzitetu u Kopenhagenu.
Naučnici su otkrića predstavili u studiji objavljenoj 28. decembra 2023. godine u časopisu „Geology“. Prethodna istraživanja su pronašla dokaze o ranoj arheanskoj kori u regijama Pudasjarvi i Suomujarvi u Finskoj, te su dobili kristale cirkonijuma iz riječnih pijesaka i stijena u tim regijama. Kristali su imali sličan izotopni zapis kao stijene Grenlanda, sugerirajući da je dio finske kore potekao iz Grenlanda.
„Dobijeni kristali cirkonijuma ukazuju da su mnogo stariji od bilo čega ikada pronađenog u Skandinaviji, ali odgovaraju starosti uzorka stijena s Grenlanda“, rekao je Peterson.
Ovo otkriće pokazuje da su Finska, Grenland i Skandinavija bili povezani dijelovi iste kore. Naučnici vjeruju da je ova kora otpala s Grenlanda i putovao stotinama miliona godina prije nego što se ukorijenila tamo gdje je danas Finska, te da je dalje narasla u Skandinaviju.
Otkriće ovog „sjemena“ iz drevnog kontinenta pomaže nam razumjeti kako su se formirali drugi kopneni masivi na Zemlji. „Naše istraživanje pruža nam još jednu važnu naznaku u misteriji formiranja i širenja kontinenata po Zemlji – posebno u slučaju Fennoskandinavskog štita“, rekao je Tod Veit, geolog na Univerzitetu u Kopenhagenu.
Iako još uvijek ima mnogo nepoznanica, ovo otkriće je važan korak ka razumijevanju formiranja Zemljine kore i kontinenata. Pratite dalja istraživanja na našim društvenim mrežama.
Kraj.
Riječi: 374
