Deset država članica Upravnog saveta globalne međuvladine koalicije „Zajednica demokratija“ (CoD) pozvalo je u petak Srbiju da oslobodi beloruskog aktivistu i novinara Andreja Gnjota, čije izručenje traži Belorusija. Gnjot se trenutno nalazi u kućnom pritvoru u Beogradu, gde čeka pravosnažnu odluku o njegovom izručenju.
Belorusija ga tereti za utaju poreza i preti mu teškom kaznom, a Gnjot tvrdi da se optužbe koriste kao sistemski mehanizam gonjenja političkih protivnika. Nakon što je Belorusija preko Interpola izdala poternicu za njim, Gnjot je uhapšen na beogradskom aerodromu krajem oktobra 2023. godine.
Iako je poternica kasnije ukinuta, Srbija je u junu ove godine odlučila da kaznu zatvora zameni kućnim pritvorom. Viši sud je 5. septembra doneo odluku o produženju kućnog pritvora Gnjotu, što je rezultiralo vrlo strogim ograničenjima kretanja. On je dozvoljen samo jedan sat dnevnog boravka van kućnog pritvora, što je znatno manje od najblaže moguće opcije od četiri sata slobodnog vremena dnevno.
Gnjot je sa svojim advokatima uložio žalbu na ovu odluku, ali do sada nije dobio nikakav odgovor suda. On je istaknuo da je u kućnom pritvoru pod strogim ograničenjima bez neophodne medicinske nege, bez posla i finansijske podrške. Unatoč tome, Gnjot ističe da se i dalje bori za svoja prava.
Deset država članica Zajednice demokratije – Estonija, Finska, Litvanija, Norveška, Poljska, Republika Moldavija, Rumunija, Švedska, Ujedinjeno Kraljevstvo i Sjedinjene Države – zajedno su potpisale poziv Srbiji da oslobodi beloruskog aktivista. Upravni savjet CoD-a izrazio je duboku zabrinutost zbog zahteva za izručenje Gnjota i istaknuo da ekstradicija demokratskih aktivista autokratskim režimima podriva demokratske principe.
Zajednica demokratija, osnovana 2000. godine sa sjedištem u Varšavi, čini 110 država te definiše prakse i norme za uspostavljanje i konsolidaciju demokratije. U međuvremenu, Andrej Gnjot i dalje ostaje u kućnom pritvoru u Beogradu dok se čeka daljnji razvoj situacije.
